Trường THCS Hồ Xuân Hương nằm trên địa bàn Khối 1, Thị trấn Cầu Giát, huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An, cách quốc lộ 1A 100 m về phía Tây, cách trung tâm Thị trấn Cầu Giát 200 m về phía Bắc. Trường THCS Hồ Xuân Hương tiền thân là một phân hiệu thuộc trường cấp 1,2 xã Quỳnh Hồng. Sau đó, được UBND huyện ra quyết định thành lập từ năm 1990 với tên gọi là trường Phổ thông cơ sở năng khiếu huyện Quỳnh Lưu. Đến tháng 4 năm 1998 trường chính thức đổi tên như hiện nay. Từ những ngày đầu, chỉ là một phân hiệu nhỏ, trong điều kiện dạy học khó khăn, dạy nhờ, học tạm, nhưng thấm nhuần lời dạy của Bác “Dù khó khăn đến đâu cũng phải thi đua dạy tốt – học tốt”, phát huy truyền thống hiếu học của quê hương Quỳnh Lưu, lớp lớp thầy trò của trường vẫn say sưa giảng dạy, học tập. Trường đã được chọn là một trong những trường có chất lượng cao của tỉnh Nghệ An, đào tạo nhiều học sinh giỏi làm nền cho trường chuyên Phan Bội Châu, khối chuyên trường Đại học Vinh và các trường THPT trong huyện. Nhiều học sinh của trường đã trưởng thành và giữ những chức vụ trọng trách của Đảng, Nhà nước, các ngành và quân đội. Hiện tại trường có đủ bàn ghế và phòng học cho dạy học 2 buổi/ ngày; có các phòng chức năng như: phòng thực hành Hóa - Sinh, Lý – Công nghệ, phòng Tin học, Ngoại ngữ, Âm nhạc, Thư viện Thông minh (tất cả các máy tính đều được nối mạng Internet); có các thiết bị dạy học hiện đại như: camera, máy ảnh Kỹ thuật số, máy chiếu, ... phục vụ cho nhu cầu giảng dạy của giáo viên và học tập của học sinh. Trong quá trình tồn tại và phát triển, trường THCS Hồ Xuân Hương đã đạt được những thành tích đặc biệt xuất sắc: liên tục là Tập thể lao động xuất sắc (từ 1990-2013), đạt chuẩn Quốc gia mức độ 1 (2006); là đơn vị văn hóa cấp tỉnh (2013). Trường được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Ba (2003), Thủ tướng Chính phủ tặng bằng khen, Cờ thi đua (2002, 2013); được Bộ trưởng Bộ GD&ĐT tặng Bằng khen (2006, 2013); UBND tỉnh tặng Cờ thi đua (2004, 2008, 2013); được Sở GD&ĐT Nghệ An, UBND huyện Quỳnh Lưu tặng nhiều bằng khen và giấy khen; liên tục là đơn vị dẫn đầu phong trào thi đua toàn ngành. Trường THCS Hồ Xuân Hương có bề dày truyền thống, đã và đang được công nhận là trọng điểm chất lượng cao bậc THCS của ngành. Những đóng góp của các thế hệ cán bộ, giáo viên, công nhân viên và học sinh của trường đã được các cấp các ngành, phụ huynh và nhân dân ghi nhận và đánh giá cao.